19 lutego 2025 roku z inicjatywy Centrum Polonistycznego Uniwersytetu Wileńskiego odbyło się Międzynarodowe Seminarium Język polski jako obcy. Metody nauczania i zakres programowy.
Obradom przewodniczyła prof. dr hab. Kristina Rutkovska z Centrum Polonistycznego Uniwersytetu Wileńskiego. Prelegentami byli: prof. dr hab. Jolanta Tambor, dr Agnieszka Tambor z Uniwersytetu Śląskiego (temat wystąpienia: Treści specjalistyczne w nauczaniu polonistycznym i okołopolonistycznym na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach), dr hab. Violetta Wróblewska, profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (temat wystąpienia: Treści kulturoznawcze w programie studiów licencjackich: Filologia Polska jako obca) oraz prof. dr hab. Tomasz Lisowski z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, współprzewodniczący jedenastoosobowego zespołu, który opracował w Instytucie Filologii Polskiej UAM jak dotąd unikatowy program akademickich studiów polonistycznych drugiego stopnia dla cudzoziemców.
W swoim wystąpieniu pt. Zagadnienia językoznawcze w programie studiów magisterskich: Filologia polska jako obca, prowadzonych na UAM w Poznaniu prof. dr hab. Tomasz Lisowski zwrócił uwagę na fakt, że wprawdzie w programie tych magisterskich studiów polonistycznych zagadnienia językoznawcze ujmowane są z różnych lingwistycznych perspektyw poznawczych, to jednak pozostają one w korelacji z kształceniem sprawności językowej, jak i z kształceniem polskiej kompetencji kulturowej oraz refleksji metajęzykowej. Te komponenty kognitywne konwersatoriów językoznawczych współwystępują we wszystkich proponowanych w programie studiów przedmiotach językoznawczych, z tym że w zależności od typu zajęć inna jest ich hierarchia. Zajęcia modułu Polszczyzna w praktyce komunikatywnej mają charakter lektoratowy. A zatem sprofilowane one zostały tak, by kształcić kompetencję językową studentów oraz językowe umiejętności pragmatyczne. Przedmioty modułu literacko-językoznawczo-kulturowego natomiast prymarnie przekazują poznawcze treści ogólnoakademickie. Są one jednak tak zaprojektowane, by uczestniczący w nich studenci nie tylko zdobywali wiedzę na temat języka polskiego jako przedmiotu badań naukowych, ale także poszerzali swoją polską kompetencję kulturową oraz swoją kompetencję językową. Zagadnienia językoznawcze stanowią także treść wybranych konwersatoriów będących składowymi dwu bloków zajęć specjalnościowych ścieżek kształcenia, jak i wybranych zajęć fakultatywnych.
Odwołując się do przykładów zaczerpniętych z treści programowych, prof. dr hab. Tomasz Lisowski dowiódł tezy, że zagadnienia językoznawcze proponowane na magisterskim kierunku studiów Filologia polska jako obca pozwalają uczestniczącym w nich obcokrajowcom spojrzeć na polszczyznę jako na język współtworzący wartości kultury polskiej czy szerzej europejskiej. Ponadto poszerzają one ich wiedzę o kulturze, języku i komunikacji międzyludzkiej w ujęciu globalnym. Wszystko to przekłada się na promowanie konstruktywnego dialogu międzykulturowego. Tę humanistyczną w swojej istocie ideę można uznać za przewodnią dewizę kształcenia akademickiego nie tylko w Instytucie Filologii Polskiej, ale także na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Spotkanie miało charakter hybrydowy. Dzięki łączom internetowym uczestniczyli w nim także nauczyciele języka polskiego z litewskich szkół średnich.
Obrady odbywały się w zabytkowych murach Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Wileńskiego przy ul. Universiteto 5, o kilkaset metrów od zabytkowego kościoła św. Anny i wileńskiego pomnika Adama Mickiewicza (na zdjęciu).
fot. Tomasz Lisowski
