W ramach Humanistycznego Konsorcjum Naukowego UAM – UJ rozpoczynamy nowy projekt badawczo-seminaryjny pod nazwą „Polska kultura tekstotwórczości”, realizowany w Pracowni Badań nad Procesem Twórczym Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Począwszy od listopada będziemy spotykać się, by rozmawiać o przedmiocie, który określić można mianem „historii tworzenia”, „historii pracowni pisarskiej”, poniekąd także – „historii brulionu”. Pytanie najogólniejsze brzmi: jak zmieniały się (w Polsce) praktyki tekstotwórcze na przestrzeni stuleci, od średniowiecza do progu dwudziestowiecznego modernizmu?
Startujemy już 23 listopada (wtorek) o godzinie 17.00.
Seminarium I. „Polska kultura tekstotwórczości w średniowieczu”
- 17.00 – 18.30: prelekcje dr Anny Adamskiej (Uniwersytet w Utrechcie), dr Doroty Masłej (UAM) i prof. dra hab. Tomasza Miki (UAM)
- krótka przerwa
- ok. 18.35: pytania do referentów, komentarze, dyskusja
Szczegółowy opis wydarzenia:
Referat dr Anny Adamskiej będzie wprowadzeniem historycznym, zarysowującym materialną infrastrukturę średniowiecznej piśmienności. Prelegentka pokaże uwarunkowania techniczne tworzenia średniowiecznego tekstu, w dużym stopniu determinujące kolejne wybory, jakich musiał dokonywać autor, aby dotrzeć do zamierzonej publiczności i uwzględnić horyzont jej oczekiwań: wybór gatunku literackiego, języka, alfabetu, organizacji tekstu na stronie czy nawet materiału i narzędzi pisarskich. W całym tym procesie kultura materialna mocno przenikała się z kulturą symboliczną.
Dwa następne referaty to próby pokazania śladów procesu twórczego w konkretnych polsko-łacińskich rękopisach kaznodziejskich. Dr Dorota Masłej przedstawi jeden z niewielu tekstów średniowiecznych, co do których nie ma wątpliwości, że jest oryginalnym świadectwem pracy polskiego kaznodziei nad tekstem łacińskim. W rękopisie tzw. Kazań augustiańskich, pełnym dopisków na marginesach i interliniach, widać ślady narodzin tekstu na bazie wzorca łacińskiego. Zupełnie innym świadectwem są dostępne w strzępach Kazania świętokrzyskie, o których opowie prof. Tomasz Mika, będące kopią (zapewne którąś z kopii) nieznanego oryginału. Pozwalają one przeniknąć w świat pracy anonimowych kopistów-mutatorów, projektujących i tworzących podczas przepisywania zupełnie nowe byty tekstowe.
O prelegentach:
Dr Anna Adamska – historyk zajmujący się m.in. społeczną historią języka i narzędziami komunikacji w średniowieczu, autorka licznych prac o zasięgu międzynarodowym, twórczyni koncepcji loca scribendi; od 1997 roku pracownik Research Institute for History and Art History Utrecht (Niderlandy).
Dr Dorota Masłej – adiunkt w Zakładzie Historii Języka Polskiego UAM, autorka m.in. wielokrotnie nagradzanej monografii „Jak rodził się średniowieczny tekst. Tzw. Kazania augustiańskie w perspektywie historycznojęzykowej” i innych prac podejmujących zagadnienie wernakularyzacji.
Prof. Tomasz Mika – członek-korespondent PAU, wiceprzewodniczący Komitetu Językoznawstwa PAN, historyk języka polskiego, autor licznych prac, m.in. na temat średniowiecznej składni polskiej, przekształceń tekstów w średniowieczu, ich języka i wielowarstwowości genetycznej.
Serdecznie zapraszamy! Do spotkania w dniu 23 listopada (g. 17.00) będzie można dołączać klikając poniższy link od ok. 16.45.