Dictionary of Family Names in the Visegrad Countries

Mapa Europy Środkowej z zaznaczonymi ciemniejszym kolorem Polską, Czechami, Słowacją i Węgrami, na tle mapy napis "Dictionary of Family Names in the Visegrad Countries", poniżej nazwy krajów i ich flagi będące aktywnymi linkami.

W latach 2022-2024 w UAM realizowano grant Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego, w którym współpracowali językoznawcy z czterech krajów Grupy Wyszehradzkiej: z Polski, Węgier, Czech i Słowacji. Liderem projektu była strona węgierska. Polskich naukowców reprezentowały specjalizujące się w onomastyce: prof. UAM dr hab. Justyna Walkowiak z Wydziału Neofilologii (koordynator polskiego zespołu) oraz prof. dr hab. Małgorzata Rutkiewicz-Hanczewska i jej doktorantka mgr Karolina Galewska z Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej. Wszystkie trzy badaczki działają również w Komisji Onomastycznej Poznańskiego Oddziału PAN. Pozostali członkowie projektu to pracownicy naukowi Uniwersytetu Eötvösa Loránda w Budapeszcie, Instytutu Języka Czeskiego Czeskiej Akademii Nauk oraz Uniwersytetu imienia Konstantyna Filozofa w Nitrze.

Celem projektu było stworzenie ogólnodostępnego słownika online, zawierającego informację o genezie, typologii i najczęstszych wariantach dwustu nazwisk o najwyższej frekwencji z każdego z czterech krajów. Słownik przygotowano w językach angielskim, węgierskim, polskim, czeskim i słowackim. Pozwoli on niespecjaliście na zdobycie wiedzy o pochodzeniu danego nazwiska, a także umożliwi badaczom prowadzenie studiów porównawczych nad nazewnictwem osobowym wszystkich czterech krajów, jak również prześledzenie zapożyczeń w obrębie czterech przestrzeni nazewniczych. W wypadku Polski, Czech i Słowacji dwieście najpopularniejszych nazwisk nosi po kilkanaście procent populacji, z kolei na Węgrzech jest to już niemal połowa mieszkańców. Słownik w przyszłości będzie można rozbudowywać.

Link do próbnej wersji słownika

W ramach grantu opracowano i przeprowadzono również międzynarodowy kurs online w  języku angielskim poświęcony antroponimii krajów wyszehradzkich, podobieństwom wynikającym ze wspólnej historii, a także różnicom w dawnej i współczesnej antroponimii. Jego słuchaczami byli również studenci AMU PIE. Kurs obejmował 24h zajęć online oraz pracę własną uczestników, których zadaniem oprócz udziału w wykładach online było także opracowanie wybranego przez siebie tematu antroponimicznego i przedstawienie go w formie prezentacji. W serii wykładów i ćwiczeń uczestniczyli studenci czterech współpracujących uczelni, pochodzący nie tylko z państw V4, lecz także np. z Irlandii, Egiptu, Chin, Japonii czy Turkmenistanu.