prof. UAM dr hab. Agnieszka PIOTROWSKA-WOJACZYK

Językoznawca, historyk języka, regionalista. Jej zainteresowania badawcze to leksykografia i leksykologia, ze szczególnym uwzględnieniem zróżnicowania regionalnego polszczyzny.

Rozprawę doktorską pisaną pod kierunkiem prof. dra hab. Bogdana Walczaka pt. Regionalizmy leksykalne w słownikach doby nowopolskiej obroniła w 2008 r.

W 2019 r. uzyskała tytuł doktora habilitowanego na podstawie monografii Studia nad polskimi nazwami ryb (na podstawie danych słownikowych).

W 2023 r. ukończyła szkolenia z zakresu logopedii w praktyce nauczyciela oraz nauczania języka polskiego jako obcego.

Członek Zarządu Oddziału Poznańskiego Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego i Komisji Językoznawczej Wydziału Filologiczno-Filozoficznego PTPN, członek Rady Programowej kierunku polonistyczno-filozoficzne studia nauczycielskie. Współorganizator cyklicznej konferencji Język w regionie – region w języku (w listopadzie 2024 odbyła się ona po raz szósty).

Współpracuje ze szkołami oraz z Polskim Związkiem Niewidomych (Oddział w Poznaniu).

Monografie

• Studia nad polskimi nazwami ryb (na podstawie danych słownikowych), Poznań 2018.
• Regionalizmy leksykalne w słownikach doby nowopolskiej, Poznań 2011.

Artykuły naukowe (wybrane pozycje)

• On the Usefulness of Erazm Rykaczewski’s Słownik języka polskiego in Research on the Territorial Diversification of Old Polish (Preliminary Remarks), „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 2023, t. 30, nr 2, s. 119-127. https://doi.org/10.14746/pspsj.2023.30.2.7
• Uwagi o zmianach semantycznych staropolskich rzeczowników osobowych (na podstawie dzieł leksykograficznych),. „Slavia Occidentalis. Linguistica” 2023, t. 80, s. 151-157.
• Bogdan Walczak – językoznawca, wybitny uczony, niezawodny przyjaciel (1942-2022), „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 2022, nr 78, s. 45-49 (współautor – J. Migdał).
• [rec.] Joanna Kuriańska-Wołoszyn, Joanna Rutkowska, Arkadiusz Wołoszyn, Kołysać się wśród fal.. Wodniactwo w rekreacji – vademecum, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” nr 2, s. 327-333.
• Jubileusz, rocznica a może urodziny? – leksykograficzne dywagacje na kanwie stulecia Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego, w: Język polski – między tradycją a współczesnością. Księga jubileuszowa z okazji stulecia Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego, red. E. Horyń, E. Młynarczyk, P. Żmigrodzki, Kraków 2021, s. 97-104, ISBN 978-83-8084-625-8 (współautor – J. Migdał). DOI:10.24917/9788380846258.7
• Co leksykografowie piszą o osobie pracującej naukowo, w: Ojczysta święta mowo!... Wiąże nas twoje słowo. Polszczyzna w perspektywie diachronicznej. Studia i szkice, red. A. Bogusławska Strawińska, Białystok 2020, s. 367-376, ISBN 978-83-7431-679-8 (współautor – J. Migdał).
• Eponimy o antycznej i biblijnej genezie (na podstawie słownika Władysława Kopalińskiego), w: Verba multiplicia, veritas una. Prace dedykowane Profesor Alicji Pihan-Kijasowej, t. 2, red. T. Lisowski, P. Michalska-Górecka, J. Migdał, A. Piotrowska-Wojaczyk, A. Sieradzki, Poznań 2020, s. 23-32 (współautor – J. Migdał).
• W kręgu leksyki niepodległościowej (na podstawie danych słownikowych), w: Projektowanie niepodległości i dziedzictwo polszczyzny. W stulecie odzyskania niepodległości, red. W. Ratajczak, M. Osiewicz, Poznań 2020, s. 50-55 (współautor – J. Migdał).
• [rec.] Bożena Matuszczyk, Archaizmy leksykalne (*) w Słowniku języka polskiego S.B. Lindego w świetle geografii lingwistycznej, „Poradnik Językowy” 2019, nr 3, s. 103-108.
• Desakralizacja leksyki religijnej w języku młodych Polaków (na podstawie Miejskiego słownika Slangu i mowy potocznej), w: Język doświadczenia religijnego, red. G. Cyran, E. Skorupska-Raczyńska, Gorzów Wlkp. 2018, s. 145-155.
• Słowniki jako źródło do badań historycznojęzykowych, w: Historia języka w XXI wieku. Stan i perspektywy, red. M. Pastuch, M. Siuciak, Katowice 2018, s. 199-207 (współautor –
  J. Migdał).
• [rec.] Urszula Sokólska, „O, mowo polska, ty ziele rodzime...”. Wokół refleksji nad kształtem polszczyzny, „Poradnik Językowy” 2018, nr 6, s. 110–115.
• Leksyka religijna we współczesnych słownikach języka polskiego (nazwy zakonnic i zakonników), „Poznańskie Spotkania Językoznawcze” 2017, t. 34: Dyskurs religijny 2, s. 97–108 (współautor – J. Migdał).
• Nazwy ryb w polszczyźnie regionalnej (na podstawie danych słownikowych), „Slavia Occidentalis. Linguistica” 2017, t. 74/1, s. 111–118.
• O regionalizmach leksykalnych w świetle normy językowej, w: Język w regionie, region w języku, red. B. Osowski, J. Kobus, P. Michalska-Górecka, A. Piotrowska-Wojaczyk, Poznań 2016, s. 125–137.
• Uwagi o słownictwie i frazeologii więziennej w Praktycznym słowniku współczesnej polszczyzny pod redakcja Haliny Zgółkowej, „Język. Religia. Tożsamość” 2016, nr 1 (13), s. 173–187.
• Z zagadnień antroponimii internetowej – wirtualne określenia kobiet, w: Komunikacja w świecie 2.0. Wpływ kultury współuczestnictwa na język i sztukę, red. A.A. Niekrewicz, B. Walczak, J. Żurawska-Chaszczewska, Gorzów Wlkp. 2016, s. 101–108 (współautorstwo – J. Migdał).
• Zmiany obyczajów motorem zmian językowych (nazwy zwyczajów), ”Slavia Occidentalis. Lingusitica” 2016, t. 72, nr 1, s. 153–158 (współautorstwo – J. Migdał).\Funkcjonowanie regionalizmów kresowych we współczesnych słownikach języka polskiego, w: Pogranicza słowiańskie w opisach językoznawczych. W 110 rocznicę urodzin Profesora Władysława Kuraszkiewicza (1905-1997), red. F. Czyżewski, M. Olejnik, A. Pihan-Kijasowa, Lublin–Włodawa 2015, s. 81–87 (współautorstwo – J. Migdał).
• Poznańska szkoła językoznawstwa historycznego, ”Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 2015, t. 22 (42), nr 1, s. 153–167 (współautorstwo – J. Migdał).
• Słownictwo i frazeologia narkomańska na podstawie Praktycznego słownika współczesnej polszczyzny pod redakcją Haliny Zgółkowej (opis semantyczny), w: Język. Religia. Tożsamość, t. XI: Język tożsamości, red. G. Cyran, E. Skorupska-Raczyńska, Gorzów Wlkp. 2015, s. 135–144.
• „Lajkować świeże słowa, to nie grzech” – o słownikach internetowych nowego typu, w: Komunikacja w stechnicyzowanym świecie. Wpływ postępu technicznego na język  i kulturę, red. B. Walczak, A.A. Niekrewicz, J. Żurawska-Chaszczewska, Gorzów Wlkp. 2014, s. 227–236.
• Leksyka regionalna dotycząca zwyczajów i obrzędów (na podstawie danych słownikowych), w: Język doświadczenia religijnego, t. VII, red. G. Cyran, E. Skorupska-Raczyńska, Gorzów Wlkp. 2014, s. 221–229.
• O stałych znaczeniowo regionalizmach leksykalnych (na podstawie dzieł leksykograficznych), w: Proměny polonistiki. Tradice a výzvy polonistických studií, red. M. Benešová, R. Rusin Dybalska, L. Zakopalová, Praga 2014, s. 163–168.
• O przyjacielu i nie tylko według leksykografów, w: Cum reverentia, gratia, amicitia... Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogdanowi Walczakowi, t. II, red. J. Migdał, A. Piotrowska-Wojaczyk, Poznań 2013, s. 421–428 (współautorstwo – J. Migdał).
• Od wspólnoty komunikatywnej do ligi językowej?, w: Komunikacja. Tradycja
  i innowacje, red. M. Karwatowska, A. Siwiec, Chełm 2013, s. 69–79 (współautorstwo – J. Migdał, B. Walczak).
• Regionalna leksyka kulinarna: nazwy potraw, napojów i produktów spożywczych
  (na podstawie danych słownikowych), w: Język. Religia. Tożsamość,t. IX: Językowa kreacja tożsamości, red. G. Cyran, E. Skorupska-Raczyńska, Gorzów Wlkp. 2013, s. 93–101.
• Status regionalizmów poznańskich w leksykografii polskiej, w: Trwanie w języku... Pamięci Profesor Moniki Gruchmanowej w 10. rocznicę Jej śmierci, red. A. Piotrowicz, M. Witaszek-Samborska, Poznań 2013, s. 77–84 (współautorstwo – J. Migdał).
• O słownictwie religijnym w słownikach języka polskiego (przeobrażenia warsztatu leksykograficznego od połowy XX wieku), w: Język doświadczenia religijnego, t. IV, red. G. Cyran, E. Skorupska-Raczyńska, Szczecin, 2012 s. 229–247 (współautorstwo – J. Migdał).
• Wartościowanie w słownikach, w: Wartości i wartościowanie w badaniach nad językiem, red. M. Karwatowska, A. Siwiec, Chełm 2012, s. 58–65 (współautorstwo – J. Migdał).
• Odmiany polszczyzny w świetle źródeł leksykograficznych, w: Odmiany stylowe polszczyzny dawniej i dziś, red. U. Sokólska, Białystok 2011, s. 171–186 (współautorstwo – J. Migdał).
• Struktura genetyczna współczesnej polszczyzny regionalnej (na podstawie danych leksykograficznych), w: Nasz język w przeszłości – nasza przeszłość w języku, red. I. Kępka, L. Warda-Radys, Gdańsk 2011, s. 202–210 (współautorstwo – J. Migdał).
• Słownictwo religijne wPraktycznym słowniku współczesnej polszczyzny pod red.
  H. Zgółkowej, w: Język. Religia. Tożsamość, t. V: W kręgu języka religii i wiary, red. G. Cyran, E. Skorupska-Raczyńska, Gorzów Wielkopolski 2011, s. 157–162.Leksyka religijna w dzisiejszym języku polskim w świetle „Słownika frekwencyjnego polszczyzny współczesnej”, w: Język doświadczenia religijnego, t. III, red. G. Cyran, E. Skorupska-Raczyńska, Szczecin 2010, s. 45-50.
• Regionalizmy leksykalne w świetle źródeł leksykograficznych (opis warsztatu słownikowego od połowy XX wieku), w: Przeobrażenia w języku i komunikacji medialnej na przełomie XX i XXI wieku, red. M. Karwatowska, A. Siwiec, Chełm–Lublin 2010, s. 143–155.
• Słownictwo religijne w polszczyźnie potocznej (na podstawie słowników),w: Język. Religia. Tożsamość, t. IV: Meandry tożsamości, red. G. Cyran, E. Skorupska-Raczyńska, Gorzów Wielkopolski–Szczecin 2010, s. 61–67 (współautorstwo – J. Migdał).
• Zapożyczenia wśród regionalizmów w najnowszych słownikach języka polskiego, „Slavia Occidentalis” 2010, 67, s. 83–89 (współautorstwo – J. Migdał, T. Lisowski).
• Zwyczaj językowy młodych Polaków a norma skodyfikowana współczesnej polszczyzny ogólnej w zakresie słownictwa oraz słowotwórstwa, „Studia Pragmalingwistyczne” 2010, II, s. 135–150 (współautorstwo – K. Skibski, M. Szczyszek).
• Biblijne skrzydlate słowa – wyraz doświadczenia religijnego?, w: Język doświadczenia religijnego,t. II, red. G. Cyran, E. Skorupska-Raczyńska, Szczecin 2009, s. 11–18 (współautorstwo – B. Walczak).
• Konserwatyzm językowy jako cecha przekładów biblijnych, w: Polszczyzna biblijna. Między tradycją a współczesnością, t. I, red. S. Koziara, W. Przyczyna, Tarnów 2009, s. 313–322 (współautorstwo – J. Migdał).
• Opis leksykograficzny słownictwa religijnego na przykładzie wybranych haseł,w: Język. Religia. Tożsamość, t. III, red. G. Cyran, E. Skorupska-Raczyńska, Gorzów Wielkopolski 2009, s. 29–37.
• Mickiewicz – slawista, w: Adam Mickiewicz a Słowianie, red. M. Balowski, Ostrawa 2008, s. 11–35 (współautorstwo – B. Walczak).
• Diachronia w językoznawstwie polonistycznym, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” LII, Diachronia w badaniach nad językiem
  i w dydaktyce szkoły wyższej, cz. II, Łódź 2007, s. 143–150 (współautorstwo – J. Migdał, B. Walczak).
• Pogranicza wewnętrzne w języku,w: Pogranicza, red. D. Kowalska, Łódź 2007, s. 527–538.
• Romantyczna koncepcja języka literackiego w ujęciu Edmunda Bojanowskiego, „Studia Slavica” 2007, XI, s. 129–136.
• „Słownik polszczyzny XVI wieku” jako podstawa materiałowa badań nad regionalnym zróżnicowaniem słownictwa, w: Leksykalno-stylistyczne zjawiska w polszczyźnie ogólnej, red. E. Skorupska-Raczyńska, J. Rychter, Gorzów Wielkopolski 2007, s. 63–73 (współautorstwo – M. Osiewicz).
• Struktura semantyczna polszczyzny regionalnej (na podstawie słowników współczesnej polszczyzny), w: Studia Językoznawcze, t. VI: Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, Szczecin 2007, s. 89–106.
• O gwarze wędkarskiej trzydzieści lat później, w: Człowiek w świecie…, red. M. Chołody, W. Hamerski, M. Telicki, Poznań 2006, s. 153–163.
• Regionalizacja słownictwa dziewiętnastowiecznej polszczyzny (na wybranych przykładach), w: Miasto – przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie, red. M. Święcicka, Bydgoszcz 2006, s. 178–203.
• Regionalizmy leksykalne w najnowszych słownikach języka polskiego, „Prace Filologiczne” 2006, 51, s. 271–290.
• Regionalizmy leksykalne z perspektywy leksykograficznej,w: Wokół polszczyzny dawnej i obecnej, red. B. Nowowiejski, Białystok 2006, s. 267–284.
• Typy źródeł do badania języka miast na przykładzie miejskiej polszczyzny Poznania, w: Polszczyzna regionalna,cz. IV: Polszczyzna miast i miasteczek Mazowsza i Podlasia,red. H. Sędziak, D. Czyż, Ostrołęka 2006, s. 15–25 (współautorstwo – B. Walczak).
• Z badań nad regionalnym zróżnicowaniem polszczyzny w dobie nowopolskiej, „Plovdivski Universitet Paisij Chilendarski, Naučni Trudove, „Filologija” 2006, t. 44, s. 427–439.
• [rec.] Magdalena Pietrzak, Językowe środku kreowania postaci w twórczości historycznej Henryka Sienkiewicza, „Białostockie Archiwum Językowe” 2006, t. 6, s. 195–198.
• [rec.] Joanna Gorzelana, Właściwości językowo-stylistyczne poezji religijnej Franciszka Karpińskiego, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 2006, 13 (33), s. 271–274.
• Zróżnicowanie terytorialne polszczyzny we współczesnej praktyce leksykograficznej, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 2005, 12 (32), s. 79–100.
• [rec.] Ewa Pajewska, Słownictwo tematycznie związane z lasem w kontekście badań nad językami specjalistycznymi, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 2005, 12 (32), s. 255–258.

Prace redagowane

• Język w regionie, region w języku 5, Poznań 2023 (współredaktor – J. Kobus,
  B. Osowski, P. Michalska-Górecka).
• Język w regionie, region w języku 4, Poznań 2021 (współredaktor – J. Kobus,
  B. Osowski, P. Michalska-Górecka).
• Język w regionie, region w języku 3, Poznań 2020 (współredaktor – J. Kobus,
  B. Osowski, P. Michalska-Górecka).
• Verba multiplicia, veritas una. Prace dedykowane Profesor Alicji Pihan-Kijasowej, t. 1-2, Poznań 2020 (współredaktor – T. Lisowski, P. Michalska-Górecka, J. Migdał, A. Sieradzki).
• Język w regionie – region w języku 2, Poznań 2017 (współredaktor – J. Kobus,
  B. Osowski, P. Michalska-Górecka).
• Język w regionie – region w języku, Poznań 2016 (współredaktor – J. Kobus, B. Osowski, P. Michalska-Górecka).
• Historia języka polskiego – obszary, metody, źródła, Poznań 2014 (współredaktor – J. Migdał).
• Cum reverentia, gratia, amicitia... Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogdanowi Walczakowi, t. I–III, Poznań 2013 (współredaktor – J. Migdał).
• Człowiek w świecie..., Poznań 2006 (współredaktor – M. Chołody, W. Hamerski, M. Telicki).

Prowadzi zajęcia obowiązkowe, fakultatywne na studiach dziennych i zaocznych dla studentów filologii polskiej oraz dla studentów filologii polskiej jako obcej, m.in.

• wiedza o historycznym rozwoju polszczyzny
• polszczyzna historyczna – laboratorium komparatystyczne
• język polski wśród języków świata
• polszczyzna okiem młodego badacza
• vademecum językoznawcze
• pragmatyka językowa
• kulturowe aspekty rozwoje polszczyzny
• warsztat polonisty – pisanie I
• warsztat polonisty – czytanie I

wojaczyk@amu.edu.pl