Bogusław Bakuła: Nie zależności. Przypadki literatury i kultury poza cenzurą w latach 1976–1989

Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2020

Książka „Nie zależności. Przypadki literatury i kultury poza cenzurą w latach 1976–1989” przedstawia wybrane zjawiska i nurty literatury, publicystyki, humanistyki, istniejące w Polsce w obiegu niezależnym na tle syntetycznie ujętych wydarzeń politycznych. Jest skoncentrowana na literackim obrazie rzeczywistości zawartym w utworach drugiego obiegu; ukazuje stosunek do historii w eseistyce oraz literaturze pięknej; przedstawia nurt opozycyjnej autorefleksji, w której najważniejsze są tożsamość, proces twórczy i prawda. W dalszej części autor opisuje zjawisko tzw. czasopism mówionych na tle kultury niezależnej; porównuje polski drugi obieg z czecho­słowackim i ukraińskim samizdatem. Na końcu zostaje zaprezentowany stan badań nad kulturą niezależną i drugim obiegiem literatury. Książka jest rezultatem projektu naukowego zrealizowanego w roku 2009 w Forschungsstelle Osteuropa na Uniwersytecie w Bremie. W wersji okrojonej ukazała się po niemiecku pt. Eine parallele Welt. Beiträge zur unabhängigen Kultur in Polen 1976–1989 (Bielefeld 2018).