Szczyt duszny z modlitewnika Olbrachta Gasztołda (1528) i Tarcza duchowna [Kraków, Florian Ungler, 1533]

Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne” 2024

Wydali: Marek Osiewicz, Wiesław Wydra; wstępem opatrzył: Wiesław Wydra.

Niniejszy tom zawiera edycje krytyczne Szczytu dusznego z modlitewnika Olbrachta Gasztołda (1528) oraz Tarczy duchownej (1533). We wprowadzeniu autorstwa Wiesława Wydry została omówiona historia cyklu Clypeus spiritualis, zawierającego modlitwy, które miały chronić przed wrogami. Przedmowa do Clypeusa, skierowana do króla Zygmunta I Starego, występuje zarówno w polskim tłumaczeniu Szczytu dusznego, jak i w późniejszych edycjach, również Krzysztofa Warszewic­kiego z końca XVI w. Autorstwo tej dedykacji, a zatem może i całego cyklu, przypisuje się Janowi Karnkowskiemu. Analiza inwentarza Macieja Szarfenberga z 1547 r. sugeruje, że łacińska wersja modlitewnika została wydrukowana w Krakowie w pierwszej połowie XVI w.

Tekst Szczytu dusznego opublikowano na podstawie rękopiśmiennego modlitewnika Olbrachta Gasztołda z Biblioteki Uniwersyteckiej w Monachium, natomiast tekst Tarczy duchownej pochodzi z unikatowego druku Biblioteki Jagiellońskiej. Prezentowane wydania tych modlitewników stanowią bezcenne źródło do badań nad polską kulturą religijną XVI w.