Maciej Junkiert, Romantyczne zmagania z przeszłością

Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 2024

Książka zawiera trzy wybrane artykuły Kazimierza Brodzińskiego, Jana Śniadeckiego i Maurycego Mochnackiego, towarzyszą im komentarze krytyczne i rozprawa wstępna. Publikacja artykułów z tomu między 1818 a 1825 rokiem była związana z narodzinami romantyzmu w literaturze polskiej i odchodzeniem od estetyki neoklasycystycznej. Spór miał charakter pokoleniowy i polityczny, dyskusja na tematy literackie w polskiej prasie podporządkowanej regułom cenzury, dotyczyła nie tylko spraw literackich, lecz również kwestii przynależności polskiej kultury do określonych kręgów cywilizacji europejskiej. Celem tej książki jest umiejscowienie artykułów w kontekście sporów artystycznych i historycznych epoki, interesują mnie szczególnie konteksty zaczerpnięte z niemieckiej krytyki, filozofii i rodzącej się wówczas jako osobna dyscyplina – historii literatury. Naukowa dyskusja na ten temat trwa od dawna, wiemy dokładnie, które dzieła były inspiracją dla polskich krytyków wczesnego i dojrzałego romantyzmu. Istotne dla mnie jest nie tylko to, jakie pomysły polscy krytycy przejęli z obcojęzycznych pism, tak samo ważne jest to, w jaki sposób je zmodyfikowali oraz w których miejscach porzucili wybrane przez siebie autorytety. Punktem wyjścia jest związek twórczości Kazimierza Brodzińskiego z dorobkiem krytycznym Johanna Gottfrieda Herdera, później zaś zajmuję się kontynuacją tej dyskusji w artykułach Śniadeckiego i Mochnackiego, zwłaszcza zaś tym, w jaki sposób pochwalali lub negowali sensowność czerpania z obcych literatur i ich naśladowania.

Publikacja dostępna w repozytorium AMUR: https://repozytorium.amu.edu.pl/items/5f5f4324-317c-48b9-8be8-5c6e21b3590f