Życiorysy lokalne. Trzcianka i okolice

Wydawnictwo Rys 2025

red. tomu Karolina Kubilus, Jerzy Borowczyk, Krzysztof Skibski

Dwanaścioro uczennic i uczniów trzcianeckich szkół średnich oraz jedna absolwentka (dziś już studentka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) od jesieni 2022 roku przez dwa lata pracowało nad szkicami biograficznymi wybranych przez siebie lokalnych bohaterów i bohaterek – stali się nimi mieszkańcy Trzcianki i okolic żyjący przede wszystkim w drugiej połowie XX wieku, ale niejednokrotnie też mocno doświadczeni przez drugą wojnę światową.

Efektem tej pracy stało się dziesięć życiorysów zgromadzonych w tomie, który oddajemy w ręce czytelników. Jest to uczniowska odpowiedź na zaproszenie skierowane przez czworga inicjatorów – dwojga miejscowych oraz dwóch z Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. (…) Badaczom zależy na tym, aby młodzi ludzie przeżyli spotkanie z żywą przeszłością i zobaczyli, że poznawanie czyjejś biografii pozwala lepiej rozumieć samych siebie, drugiego człowieka oraz miejsce, w którym mieszkają. Równie istotnym celem projektu jest wyposażenie uczennic i uczniów w konkretne umiejętności badawczo-pisarskie: praca z różnorodnymi (pisanymi, wizualnymi, mówionymi) źródłami wiedzy o losach lokalnych bohaterów i bohaterek, konstruowanie opowieści o ich życiorysach, redagowanie tekstu przeznaczonego do książkowej publikacji. (…)

Najistotniejszym osiągnięciem trzcianeckich adeptów biografistyki jest samodzielny wybór bohaterek i bohaterów, a później – rekonstrukcja życiorysów. Fascynujące były odpowiedzi uczennic i uczniów na nasze pytania o motywy, którymi się kierowali. Często podejmowali bowiem opowieść o losach swoich bliskich, kiedy indziej chcieli dotrzeć do wiadomości o życiu osób, które cieszyły się szacunkiem i uznaniem w ich najbliższym otoczeniu. (…) Niejednokrotnie sami wytwarzali źródła, przeprowadzając rozmowy ze swoimi bohaterkami i bohaterami albo ich znajomymi czy potomkami. Dzięki temu – poza widocznym efektem prac – tworzyły się relacje międzypokoleniowe, odżywały rodzinne legendy, a także wracała pamięć o osobach, dzięki którym dzisiejszy lokalny świat ma określone właściwości.

(ze Wstępu)