Jakub Łukaszewski, Marek Osiewicz, Rafał Wójcik, Accipe […] has precaciones per populum divulgandas. Studia wokół modlitewników XVI wieku

Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne” 2025

Czwarty tom serii poświęconej modlitewnemu cyklowi Clypeus spiritualis wieńczy zasadniczy etap prac edytorskich nad tym wyjątkowym zbiorem ułożonym dla króla Zygmunta I Starego, najprawdopodobniej z inicjatywy późniejszego biskupa Jana Karnkowskiego.

Zgromadzone w niniejszej publikacji studia ukazują Clypeus z trzech perspektyw: źródłoznawczej, bibliologicznej i językoznawczej. Autorzy analizują genezę oraz ideowe zaplecze cyklu, jego miejsce w duchowości epoki i wpływ na późniejszą tradycję modli­tewną. Omawiają również odkryty w zbiorach Biblioteki Narodowej Szwecji polski modlitewnik typu hortulus animae – unikatowe świadectwo XVI-wiecznych praktyk dewocyjnych oraz działań cenzorskich podejmowanych po soborze trydenckim. Tom zawiera również pogłębioną analizę właściwości językowych i pisownianych dwóch niezależnych polskich przekładów Clypeusa: Szczytu dusznego z modlitewnika Olbrachta Gasztołda (1528) oraz Tarczy duchownej (ok. 1533).

Publikacja w istotny sposób pogłębia wiedzę o duchowości, kulturze religijnej i literackiej epoki Jagiellonów. Otwiera również nowe perspektywy badawcze, rzucając światło na jeden z najważniejszych pomników pobożności królewskiej i literatury religijnej XVI w.